BÍ QUYẾT NÀO ĐỂ PHÁT ÂM TIẾNG ANH HAY NHƯ NGƯỜI BẢN XỨ?

Tiếng Anh là một trong những ngôn ngữ phổ biến và được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Trong thời đại hội nhập ngày nay thì việc học tiếng Anh là điều cần thiết bậc nhất đối với những ai muốn tạo nên sự khác biệt và chạm tay tới thành công.

Tuy nhiên, trong quá trình học tiếng Anh, không ít người gặp khó khăn với kĩ năng nghe tiếng Anh, rèn luyện ngữ pháp và đặc biệt nhất chính là phát âm. Nói tiếng Anh hay như người bản xứ luôn là mục tiêu và là ao ước của tất cả những người theo học tiếng Anh. Và điều này hoàn toàn có thể!

Hôm nay The Ivy – League Vietnam xin được chia sẻ với bạn những khó khăn trong quá trình học phát âm tiếng Anh của người Việt ta và cùng đi tới những phương pháp học hiệu quả để giúp các bạn hoàn thiện và nâng cao kĩ năng này!

NHỮNG KHÓ KHĂN TRONG VIỆC HỌC PHÁT ÂM

    1. Khó khăn trong việc nhấn trọng âm

Tiếng Việt là ngôn ngữ đơn âm tiết và có thanh điệu. Đặc điểm này của tiếng Việt gây cản trở rất lớn trong quá trình học tiếng Anh, một ngôn ngữ đa âm tiết với những đặc tính phức tạp về trọng âm, ngữ điệu.

Trong tiếng Anh, những từ hai âm tiết trở lên luôn có một âm tiết được phát âm khác biệt hẳn so với những âm tiết còn lại về độ dài, độ lớn, độ cao.

Ví dụ :

Climate /’klaimit/, event /i’vent/, expensive /ik’spensiv/

Cũng cần lưu ý rằng một số từ có thể có hai trọng âm, trọng âm chính và trọng âm phụ.

Ví dụ :

Examplify /ig’zempli,fai/

Mặc dù có một số nguyên tắc về việc xác định trọng âm trong từ nhưng tiếng Anh là một ngôn ngữ có rất nhiều ngoại lệ nên tốt nhất khi học tiếng Anh người học nên ghi nhớ trọng âm của từ một cách máy móc cũng như nhớ cách viết của từ đó. Tra từ điển có thể giúp người học biết được chính xác trọng âm của từ.

Ngoài trọng âm trong từ tiếng Anh còn có trọng âm của câu. Nghĩa là một số từ trong chuỗi lời nói được phát âm mạnh hơn so với những từ còn lại. Những từ được nhấn mạnh trong chuỗi lời nói thường là những từ miêu tả nghĩa một cách độc lập như:

• Danh từ (shirt, flower, people…),
• Động từ chính (do, eat, read, travel…)
• Trạng từ (rapidly, fluently, correctly…), tính từ (lovely, nice, beautiful…), từ  để hỏi (what, why, who…).

Những từ không được nhấn trong chuỗi lời nói là những từ chức năng như:

• Giới từ (in, on, at…),
• Mạo từ (a, an, the…),
• Trợ động từ (must, can, have…),
• Đại từ (he, she, it…), từ nối (and, but, or…),
• Đại từ quan hệ (which, what, when…).

     2. Ngữ điệu trong tiếng Anh

Ngữ điệu trong tiếng Anh không phức tạp như vấn đề trọng âm. Đây là đặc điểm chúng ta không thể thấy trong từ điển nhưng có thể luyện được khi nghe và thực hành các bài hội thoại. Khi nghe nhiều các phát ngôn trong cuộc sống hàng ngày, người học tiếng Anh có thể nhận thấy rằng:

+ Người nói thường có xu hướng lên giọng ở trọng âm chính của câu và xuống giọng ở cuối câu đối với những câu trần thuật, câu yêu cầu hay câu hỏi bắt đầu bằng từ để hỏi.

Ví dụ :

We love children.

Get out of my life!

What did you buy?

+ Với các câu hỏi đảo trợ động từ, người nói thường lên giọng ở cuối câu. Việc lên giọng này cũng được thực hiện khi người nói dùng câu trần thuật với mục đích để hỏi.

Ví dụ : Can you swim?

+ Với những câu hỏi đuôi, có thể lên hoặc xuống giọng ở cuối câu, sự lên xuống này quyết định ý nghĩa của câu.

Ví dụ : You broke the vase, didn’t you? (Xuống giọng ở cuối câu khi người nói chờ đợi sự đồng ý của người nghe.)

You broke the vase, didn’t you? (Lên giọng ở cuối câu khi người nói muốn hỏi thông tin.)

     3.  Cách nối các từ trong chuỗi lời nói trong học tiếng Anh

Học phát âm là phải học cả cách nối âm, nuối âm. Đây là một vấn đề vô cùng nan giải khi phát âm tiếng Anh của người Việt. Hãy cũng học tập và ghi nhớ cách nối để phát âm chuẩn xác nhất

+ Phụ âm – nguyên âm

Trong một chuỗi lời nói, khi một từ kết thúc là một phụ âm và ngay sau nó là một từ bắt đầu bằng một nguyên âm, phụ âm của từ đứng trước sẽ được đọc liền với từ đứng sau.

Ví dụ : Just a little on the top of it.

+ Phụ âm – phụ âm

Khi một từ kết thúc là một trong các phụ âm /p/, /b/, /t/, /d/, /k/,/g/ theo sau là các từ bắt đầu là một phụ âm thì việc phát âm các âm trên sẽ không được thực hiện.

Ví dụ :

\Bad- judge      stop- trying          keep- speaking

/d/-/dʒ /          /p/-/t/                    /p/-/s/

Các âm /d/, /p/ trong các ví dụ trên sẽ bị nuốt đi (không được phát âm)

+ Nối các âm giống nhau

Khi các phụ âm ở cuối từ trước chính là phụ âm ở đầu từ sau ta có xu hướng phát âm những âm này thành một phụ âm kéo dài.

Ví dụ :

Top- position                 black- cat                    big- girl

/p/-/p/                           /k/ – /k/                    /g/-/g/

Các âm /p/, /k/, /g/ chỉ được phát âm một lần nhưng kéo dài.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ HOÀN THIỆN VÀ NÂNG CAO KHẢ NĂNG PHÁT ÂM TIẾNG ANH?

Phát âm chuẩn chính là nền tảng để học các kĩ năng khác của tiếng Anh, nhất là nghe – nói và giao tiếp tiếng Anh. Dù có trang bị cho mình một khối lượng từ vựng lớn đến bao nhiêu cùng với lượng ngữ pháp nhiều như thế nào thì, nếu cách phát âm tiếng anh không chuẩn người nghe cũng sẽ không thể hiểu chính xác điều người nói đang diễn đạt. Và ngược lại, với vai trò là người nghe bạn cũng sẽ không hiểu người khác đang muốn nói gì với mình.

Học phát âm tiếng Anh là một quá trình dài và nếu không kiên trì tập luyện chắc chắn khả năng nói tiếng Anh sẽ luôn hạn chế.

Bạn có thể phản bác rằng nhiều khóa học hiện nay giúp cải thiện khả năng phát âm tiếng Anh cơ bản chỉ trong vài giờ hoặc sau vài buổi học, vậy làm sao phải kiên trì? Đừng nhầm lẫn giữa đạt được khả năng phát âm tốt nhất với sửa được cách phát âm của mình. Một vài giờ học hay một vài buổi học như vậy chỉ giúp sửa những lỗi sai đang gặp phải chứ hoàn toàn không giúp bạn đạt được mục tiêu “Nói tiếng anh hay như người bản xứ.”

The Ivy – League Vietnam xin chia sẻ với bạn 8 bí quyết giúp bạn học, luyện tập, cải thiện và phát âm tiếng anh chuẩn người Mỹ!

Bí quyết 1 : Tìm hiểu kĩ và nắm vững về bảng ký hiệu phiên âm quốc tế IPA

Việc nhận diện và phát âm đúng toàn bộ các âm tiếng Anh là rất quan trọng vì tiếng Anh có rất nhiều âm mà tiếng Việt không có. Do đó, học phát âm tiếng Anh bao gồm việc học các âm “mới” mà có thể bạn chưa từng nói bao giờ. Từ đó, bạn có cách phát âm giống với cách phát âm của người bản ngữ hơn.

Nhận diện âm có nghĩa là bạn có thể nghe một từ và phát hiện được đó là âm gì trong tiếng Anh (ví dụ bạn nghe từ wall, có thể nói nguyên âm là /o/). Để làm được điều này, bạn cần biết về bảng phiên âm tiếng Anh (IPA)

IPA là bảng hệ thống các ký hiệu phiên âm, tạo ra để thống nhất hóa và trở thành tiêu chuẩn phiên âm của mọi thứ tiếng trên thế giới. Tìm hiểu kĩ cách đọc IPA của tiếng Anh, bạn sẽ dễ dàng đọc được các từ tiếng Anh. Bạn có thể tham khảo thông tin và cách đọc chuẩn trên các website dạy tiếng Anh như BBC, VOA. Tuy nhiên, ngoài việc tự luyện bạn nên đến các trung tâm tiếng Anh, thầy cô chuyên về ngữ âm sẽ hướng dẫn cụ thể và giúp bạn điều chỉnh cách phát âm một cách chuẩn nhất.

Khi bạn đã biết cách đọc IPA rồi, thì hãy tập quen với việc tra bất kì phiên âm của từ mới nào bạn học. Có những từ nhìn gần giống nhau nhưng cách đọc hoàn toàn khác hoặc chỉ một từ nào đó thêm đuôi “s” thì cách đọc đã thay đổi.

Bí quyết 2 : Học cách nói có trọng âm

Một trong những khác biệt cơ bản giữa tiếng Anh và tiếng Việt là trọng âm từ. Một từ tiếng Anh có thể bao gồm nhiều âm tiết, nhưng chỉ có một âm tiết được nhấn trọng âm chính (primary stress). Việc học trọng âm tiếng Anh bao gồm 2 nội dung chính:

+ Biết trọng âm của từ nằm ở đâu.

+ Biết cách nhấn trọng âm của từ để phát âm đúng.

Một điểm thú vị là trọng âm của một từ trong tiếng Anh-Mỹ và Anh-Anh có thể khác nhau. Ví dụ, trong tiếng Anh-Mỹ, từ masSAGE có trọng âm rơi vào âm tiết thứ hai; còn MASsage trong tiếng Anh-Anh có trọng âm rơi vào âm tiết thứ nhất.

Bí quyết 3 : Học cách nói đúng giai điệu, đúng ngữ điệu

Mỗi ngôn ngữ đều có một thứ “âm nhạc” riêng. Giai điệu chính là âm nhạc đó. Khi nói tiếng Anh, người bản ngữ sử dụng một giai điệu rất riêng. Học phát âm tiếng Anh bao gồm học giai điệu này; nó bao gồm việc giữ hơi, nhấn đúng từ, làm rõ các từ quan trọng… Khi học giai điệu tiếng Anh, người học đôi khi có cảm giác như mình đang học hát vậy.

Tương tự như vậy ngữ điệu thể hiện cảm xúc hoặc ẩn ý của người nói. Mỗi ngôn ngữ đều có cách thể hiện ngữ điệu riêng. Ngạc nhiên, phật lòng, buồn phiền, căm tức… tất cả những trạng thái tình cảm trên đều có thể được thể hiện bằng ngôn ngữ nói thông qua ngữ điệu.

Bí quyết 4 : Đừng sợ xấu!

Có không ít trường hợp phát âm tiếng Anh sai vì… sợ xấu. Họ thà phát âm sai, chứ không chịu “chu mỏ ra một chút”, “mở miệng to ra một chút”… để phát âm đúng. Khi luyện phát âm, rất ít bạn mở khẩu hình miệng như được hướng dẫn. Thay vào đó, họ cho rằng như vậy là “Mắc cười quá!”, “Xấu quá!”, “Kì quá”,…thậm chí là “Vớ vẩn quá!”.

Nếu bạn muốn phát âm đúng, hãy thả lỏng môi, lưỡi và mở khẩu hình miệng thật thoải mái. Mục tiêu của bạn là “Phát âm đúng”, không phải “Thi hoa hậu”. Bạn muốn người khác ngưỡng mộ bạn khi bạn cất giọng nói tiếng Anh thật chuẩn, thật hay, chứ không phải vì bạn đẹp. Có thể bạn sẽ thấy hơi mất tự nhiên và… buồn cười lúc đầu, nhưng điều này mang lại sự khác biệt rất lớn khi bạn phát âm.

Quan sát khẩu hình của chuyên gia và luyện phát âm trước gương cũng là một ý tưởng không tồi cho những ai thực sự quyết tâm!

Bí quyết 5 : Luyện nói theo từng từ và theo cụm

Khi luyện nói, bạn có thể luyện phát âm từng từ một hoặc theo cụm. Có nhiều cách học, bạn có thể luyện bằng cách nói từng âm, luyện nói chuẩn từng từ hoặc luyện nói theo cụm.

Bạn có thể bắt đầu bằng việc luyện nói các từ quan trọng trong câu trước.

Ví dụ,  khi bạn muốn nói câu: “I want my brother to win”. Đầu tiên, bạn luyện phát âm thật chính xác những từ mang ý nghĩa trong câu (content words): WANT, WANT, WANT; BROther, BROther, BROther; WIN, WIN, WIN.

Sau đó, ghép các từ quan trọng này lại: WANT… BROther…WIN…; WANT… BROther…WIN…; WANT… BROther…WIN…

Cuối cùng là đọc cả cụm, nhớ là những từ không quan trọng thì đọc nhỏ hơn, thấp hơn và ngắn hơn các từ quan trọng: i WANT my BROther to WIN.

Đừng lo lắng nếu ban đầu bạn không thể phát âm đúng từ hoặc cụm tiếng Anh. Trước hết, bạn cần tập trung vào việc tưởng tượng xem mình nên phát âm từ này như thế nào đã. Nói cách khác, bạn cần biết các phát âm của từ đó trong đầu, mặc dù cái miệng chưa hoàn toàn nghe lời bạn.

Bí quyết 6 : Hãy ghi âm giọng nói của chính mình

Cách tốt nhất để tự đánh giá và điều chỉnh cách phát âm của mình là ghi âm lại giọng của bạn. Bởi vì khi bạn nói, âm thanh bạn nghe thấy và âm thanh người khác thực sự nghe thấy là không giống nhau.

Hãy thử 1 lần, bạn sẽ nhận ra rất nhiều điều thú vị khi nghe mình nói tiếng Anh. Có những từ bạn tưởng như mình phát âm “cực chuẩn” rồi, nhưng khi ghi âm và nghe lại, bạn sẽ phát hiện ra còn nhiều điều cần cải thiện.

Bạn cũng có thể so sánh cách phát âm của mình với người bản ngữ để tìm ra được sự khác biệt và điều chỉnh những lỗi sai trong phát âm của mình.

Bí quyết 7 : Học hỏi, tự tin và kiên trì

Nếu bạn có điều kiện, hãy tìm một người có chuyên môn để hướng dẫn bạn. Điều này sẽ đem đến cho bạn nhiều thuận lợi và tiết kiệm thời gian. Một giảng viên giỏi phát âm có thể đánh giá xem bạn phát âm đúng hay chưa, sai chỗ nào, cần làm gì để cải thiện thêm khả năng tiếng Anh của bạn.

Khi luyện phát âm, các bạn hãy tự tin rằng: Yes, I can… Chỉ cần có điều này thôi, bạn đã nắm trong tay 70% của sự thành công.

Học phát âm đòi hỏi sự luyện tập trong thời gian dài. Nếu các bạn không đủ kiên nhẫn và sự bền bỉ thì các bạn khó có thể cải thiện sự phát âm của mình

Đầu tiên, hãy chuẩn bị tinh thần là bạn sẽ phải luyên tập, luyện tập thật nhiều, nhiều hơn bạn tưởng tượng để có thể phát âm hay và chuẩn. Chúng ta đều muốn có kết quả nhanh. Nhưng đừng mơ mộng rằng khả năng phát âm tiếng Anh của bạn sẽ tiến bộ vượt bậc chỉ sau 2 – 3 lần luyện tập. Một số khóa học hứa hẹn rằng bạn có thể phát âm chuẩn chỉ sau vài buổi, thậm chí vài giờ. Thực tế, khoảng thời gian ngắn như vậy chỉ đủ để chỉnh sửa, hướng dẫn bạn cách phát âm tiếng Anh chuẩn hơn, hay hơn.

Còn để đạt được khả năng phát âm đúng và tự nhiên, bạn phải tiếp tục rèn luyện không ngừng. Nếu không, tất cả sẽ về con số 0. Nếu bạn có giọng địa phương, hoặc bạn hay bị “cứng miệng” khi nói tiếng Anh, bạn càng cần phải luyện tập nhiều.

Chúc các bạn thành công!